NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّحْمَنِ
بْنُ خَالِدٍ
الرَّقِّيِّ
حَدَّثَنَا
زَيْدُ بْنُ حُبَابٍ
حَدَّثَنَا
مَالِكُ بْنُ
مِغْوَلٍ بِهَذَا
الْحَدِيثِ
قَالَ فِيهِ
لَقَدْ سَأَلْتَ
اللَّهَ
عَزَّ
وَجَلَّ
بِاسْمِهِ الْأَعْظَمِ
Zeyd b. el-Hubâb bu
(önceki 1493.) hadisi Mâlik b. Miğvel'den rivayet edip (Resulullah
-s.a.v.-'in):
"Şüphesiz Allah
azze ve celleden, onun ism-i azamıyla istedi(n)
---
Bu cümle bazı nüshalarda
= şüphesiz Allah (c.c.)'den onun ism-i azamiyle istedin" şeklinde muhatap
sigasiyle kullanılmıştır. Tercemede bu farka parantezle işaret edilmiştir.
---
(buyurduğunu) söyledi.
İzah:
Bu hadis bir öncekinin
farklı bir naklidir. Bu farklılığın önceki rivayete t?ir ilâve olması muhtemel
olduğu gibi o rivayetteki "şüphesiz Allah'tan kendisi ile istenildiğinde
mutlaka verdiği, dua edildiğinde kabul ettiği bir isimle istedin"
cümlesinin yerine konulmuş olması da muhtemeldir. İkinci ihtimâl gözönüne
alınırsa Hz. Peygamber mes-cidde dua eden adamın dediklerini duyunca önceki
rivayete göre yukarıdaki sözlerini buna göre ise, "şüphesiz Allah'tan onun
ism-i azamıyla istedi" sözünü söylemiş olur. Müellif bu farka işaret için
bu rivayeti kitabına almıştır.
Bu hadis ism-i âzamin
Allah'ın isimlerinden biri olduğunu gösterir. Mün-zirî, Muhtasarı Ebû Dâvud'da
şeyhi Hafız Ebu'l-Hasen el-Makdisî'nin şöyle dediğini kaydeder: "Bu
(hadisin) isnad(ı) ta'nı mümkün olmayan bir isnaddir. Bu konuda bu isnaddan
daha güzel bir isnadla rivayet edilen bir hadis bilmiyorum. Bu Allah (c.c.)'in
ismi azam diye bir ismi olduğunu kabul etmeyenlerin görüşlerinin bâtıl
olduğuna delâlet etmektedir."
Allah'ın isimlerinden
birisinin ism-i âzam olduğunu kabul etmeyenler, Allah'ın tüm isimlerinin âzam
(en büyük) olduğunu bunlar arasında üstünlüğün bulunmadığını söylerler. Bunlar
hadislerdeki "âzam: en üstün, "en büyük" kelimesinin "Azîm:
büyük" manasına geldiğini söylerler. Ancak bu şekilde bir te'vile hiç
ihtiyaç yoktur. Çünkü bazı sûre ve âyetlerin diğerlerine nisbetle daha üstün
olması caiz olduğu gibi sadece Allah'ın bildiği hikmetlerden dolayı bazı
isimlerin diğerlerinden üstün olması da mümkündür.
İsm-i âzamin Kur'an-ı
Kerim'in neresinde olduğuna dâir malumat 1496. hadiste gelecektir.